Gustaw von Iszkowski

[1878-1951]
oficer Armii Austro-Węgier polskiej narodowości, w służbie austriackiego wywiadu, po1920 roku mieszkał we Francji.
Życie prywatne

Gustaw Marian Ryszard urodził się w 4 sierpnia 1878 roku we Lwowie. Ojciec Romuald był inżynierem budownictwa, hydrologiem. Matka Zofia z d.Wex. Miał dwóch braci i dwie siostry.

Z rodzicami mieszkał w Wiedniu oraz w Weidlingu koło Wiednia.

W 1907 ożenił się z Jadwigą z d. Puchalska. Mieli syna Romualda. Mieszkali w Marburgu. Po roku się rozstali, a rozwiedli w 1919.

W latach 1908-1912 mieszkał we Lwowie. Służbowo był przenoszony do Budapesztu (1914), Jędrzejowa, Lublina (1915) oraz Krakowa, a następnie do Hagi w Holandii (1917-1918).

W 1919 ożenił się z Angeline z d. Lamers, narodowości holenderskiej. W 1920 razem wyjechali na południe Francji do Antibes. Nie mając tam pozwolenia na pracę, utrzymywał się z austriackiej renty wojskowej.

W 1935, po śmierci J.Piłsudskiego, odwiedził Polskę. W 1938  po aneksji Austrii do III Rzeszy przyjął obywatelstwo polskie , rezygnując z obywatelstwa austriackiego, co wiązało się z utratą wojskowej emeryturę. W 1941 urodziła się im córka Marie-Charlotte.

Zmarł nagle po upadku z motorynki 22 sierpnia 1951. Pochowany na cmentarzu Rabiac w Antibes.

Edukacja

Nie mam informacji o miejscu edukacji Gustawa. Prawdopodobnie studiował w Terezjańskiej Akademii Wojskowej (podobnie jak jego brat Stefan).

Służba wojskowa

W 1904 był porucznikiem w 14 brygadzie kawalerii. W listopadzie 1908 został awansowany do stopnia kapitana I klasy sztabu generalnego w korpusie, z przydziałem do 4 Pułku Dragonów w Marburgu (dzisiaj Maribor).

W latach 1908 -1912 był kapitanem sztabowym generała komendy – szefem ośrodka wywiadowczego HK-Stelle (Hauptkundschaftstelle) 11 Korpusu we Lwowie. Doprowadził do współpracy PPS z austriackim wywiadem wojskowym za prawo organizacji przez PPS drużyn strzeleckich. Był oficerem prowadzącym zwerbowanego do współpracy wywiadowczej Józefa Piłsudskiego (na zlecenie Maximiliana Ronge – szefa HK-Stelle) oraz wciągnął Walerego Sławka na listę konfidentów, ale poza kartoteką główną, na zasadzie kontaktu specjalnego.

W roku 1914 służył w randze majora – zastępcy komendanta - w 31 dywizji piechoty wojsk austriackich w Budapeszcie. Następnie w stopniu majora sztabu generalnego kierował HK-Stelle w Jędrzejowie. W 1915 został szefem ośrodka wywiadowczego w Wojskowym Generalnym Gubernatorstwie w Lublinie w stopniu podpułkownika sztabu generalnego armii austriackiej, a potem  jako pułkownik był szefem placówki kontrwywiadu austriackiego (HK-Stelle) w Krakowie.

W 1917 – 1918 został delegowany na placówkę Austro-Węgier w Hadze w randze Attache Militar. Jego praca skupiała się na działaniach wywiadowczych – wtedy trwała główna ofensywa wojsk alianckich na zachodzie Europy i ich zwycięstwo.

Wiosną 1919 prawdopodobnie żeby pozamykać swoje sprawy przyjechał do Polski. Został zaproszony do Warszawy przez Józefa Piłsudskiego, który usiłował namówić go do zaciągnięcia się w szeregi Wojska Polskiego. Gustaw miał odmówić (wg relacji gen. Rybaka) i stwierdził  - Dla mnie w Polsce Piłsudskiego miejsca nie ma. Za dużo wiem!. W 1919 został wpisany na tajną „czarną listę” Ministerstwa Spraw Wojskowych, która zawierała wykaz oficerów, którym odmówiono prawa do służby w Wojsku Polskim.

Wyemigrował do Francji w 1920.

Odznaczenia

 

Aktualizacja: 2018.07.28
BIOGRAMY
płk Gustaw Iszkowski
FAKTY
1878.04.04 ur. we Lwowie
1907 ślub z Jadwigą Puchalską
1907.08.04ur. syna Romualda
1908-1912praca w HK-Stelle we Lwowie, kontakty z J.Piłsudskim
1917-1918Attache w Hadze
1919ślub z Angy Lamers
1919spotkanie z J.Piłsudskim w Warszawie
1920emigracja do Francji
1941ur. córki Marie Charlotte
1951.08.07zm. w Antibes i tam pochowany
Gustaw Iszkowski
Józef Rybak (gen)
Józef Piłsudski
Gustaw Iszkowski (z laską)