TOM 1.
Mjr pil. Jerzy Iszkowski [1914-1962] był lotnikiem, pilotem w 304 Dywizjonie Bombowym i Cichociemnym podczas II Wojny Światowej.
Jego biografia przedstawia jego (i moją) Rodzinę, opisuje fascynację lotnictwem, oraz służbę w przedwojennym lotnictwie wojskowym. Przedstawiam też fakty z odwrotu po klęsce wrześniowej przez Rumunię do Francji, a potem do Anglii. Wyliczam, operacje bojowe w 304 oraz służbę w 16 i 8 jednostce treningowej (OTU).
Opisuję szkolenia do służby w Polsce, działania jako Cichociemnego. Wspominam o aresztowaniu, uwięzieniu, karze śmierci, staraniach o zwolnienie i uwolnienie oraz lata powojenne, korzystając między innymi z pracy historycznej Krzysztofa Tochmana o Cichociemnych.
Zamieszczam fotografie z archiwum rodzinnego i z innych źródeł oraz kopie istotnych dokumentów. Ciekawe są zdjęcia z okresu służby w 304 Dywizjonie.
Prezentuję też, dotychczas nieznane, biografie dwóch lotników z 304 Dywizjonu (opracowane wspólnie z Błażejem Pochwatem oraz Antonim Symem) :
* Kpt. naw. Stanisława Wójcika
* Kpt. pil. Antoniego Syma.
Przygotowując Czytelnika do lepszego rozumienia kontekstu Wspomnień Jerzego omawiam dzisiejsze spojrzenie na czasy sprzed ponad 70 lat – analizę kampanii wrześniowej, organizację odwrotu z Polski do Anglii, moralność i skuteczność bombardowania, zewnętrzne uwarunkowania Powstania w Warszawie oraz dzieje i politykę sensu walki w tamtych trudnych czasach, a także dylemat powrotu do Polski. Komentarze te ilustruję cytatami ze wspomnień Jerzego, który był niezwykle pilnym i lrzenikliwm obserwatorem ówczesnych wojennych czasów.
Istotnym uzupełnieniem jest spis bibliograficzny z pozycjami w internecie oraz pozycjami drukowanymi, dotyczącymi Jerzego Iszkowskiego.
Fragment
Przedmowa do Komentarzy.
Wielokrotnie czytając wspomnienia Jerzego postanowiłem je skomentować z pozycji czasów po 55 latach od ich okresu opracowania i ponad 70 lat od opisywanych zdarzeń. Jest to komentarz filozoficzno-historyczny podkreślający ponadczasowość wielu stwierdzeń i myśli Jerzego w ich aktualnym rozumieniu. Mając możliwość dostępu do szerszej, niż Jerzy w latach 40-tych i 50-tych, faktografii historycznej, umieszczam opis tamtych czasów w aktualnie widzianym kontekście.
Nie pretenduję do prezentowania analitycznej wiedzy historyka, chociaż będę się starać weryfikować fakty historyczne z odpowiednią starannością. Pozostawiam też sobie prawo do własnej oceny tych wydarzeń.
Jerzy był tylko żołnierzem na wojnie, podporządkowanym rozkazom wyższym rangą, a ci z kolei politykom swoim i obcym. Nie miał żadnego wpływu na decyzje strategiczno-polityczne w rozgrywaniu tej wojny. I nawet przy braku akceptacji rozkazów nie mógł ich nie wykonywać. Z tej też pozycji opisywał bezpośrednio mu znane jednostkowe zdarzenia wojenne, będące tylko drobnym fragmentem wielkich bitew i kampanii. Ale, czytając te opisy, możemy sobie dość łatwo wyobrazić jak przebiegały bitwy i kampanie i jak wiele było sukcesów, ale jeszcze więcej porażek i jakie mogły być tego przyczyny. W tym tekście korzystam z cytatów z wypowiedzi Jerzego z Jego Wspomnień, jakże dobrze ilustrujących prezentowane tezy, spostrzeżenia i informacje:
(…) [są one zapisywane czcionką Consolas].
W opracowaniu wykorzystywałem faktografię i opinie z wielu źródeł, zaczynając od Wikipedii, z której wybrane informacje starałem się weryfikować w innych źródłach. Te najistotniejsze przywołuję w przypisach. W przypadku chęci własnego skomentowania moich komentarzy zapraszam do kontaktu poprzez mejlowy adres kontaktowy.